امامزاده صالح در ضلع جنوب شرقی میدان تجریش در شهر تهران واقع شده است. این بنا از زیارتگاه های مشهور و قدیمی شهر تهران بوده و سه هزار متر مساحت دارد.
امامزاده صالح کیست و نسب او به کدام امام می‌رسد؟
امامزاده صالح از ذریه‌ی پاك حضرت موسی بن جعفر (ع) است. براساس کتاب‌های معتبر «ریاض الانساب»، «کنز الانساب»، «ناسخ التواریخ» و «حیاه الامام موسی بن جعفر» ایشان فرزند بلافصل امام هفتم شیعیان و برادر امام رضا (ع) به شمار می‌روند. این سادات بزرگوار پس از اعلام جانشینی امام رضا (ع) و سفر ایشان به مشهد (طوس آن زمان)، به‌سوی ایران حرکت کردند و در نزدیکی شمیران و تجریش، به شهادت رسیدند. پیکر او در باغ جنت گلشن به خاک سپرده شد. به مرور زمان ایرانی‌ها برای محل دفن صالح بن موسی (ع) گنبد و بارگاه ساختند.
اعمال زیارت امامزاده صالح (ع) چگونه است؟
شیخ عباس قمی در کتاب «مفاتیح الجنان» از سید بن طاووس نقل می‌کند که دو زیارت براى امامزادگان نقل کرده که ما زیارت‌نامه‌ی معروف امامزادگان را در اینجا مى‌آوریم. او مى‌فرماید: «چون قصد کردى زیارت کنى یکى از فرزندان ائمه اطهار علیهم‌السلام را، پس بایست و بگو:
مفاتیح الجنان زیارتنامه امامزادگان علیهم السلام ص ۷۲۰
السلام علیک أیها السید الزکىّ الطاهر الولى والداعى الحَفیّ، أشهد أنک قُلتَ حقاً و نطقتَ حقاً و صدقاً و دعوتَ الى مولاى و مولاک علانیة و سرّاً، فاز مُتّبعک و نَجى مصدّقک، و خابَ و خَسر مکذّبک والمتخلّف عنک، إشهد لى بهذه الشهادة لأکون من الفائزین بمعرفتک و طاعتک و تصدیقک و اتّباعک. السلام علیک یا سیدى و ابن سیدی، انت باب الله المُؤتى والمأخوذ عنه أتیتُک زائراً و حاجاتى لک مستودعاً وها أنا ذا استودعُک دینى و امانتى و خواتیم عملى و جوامع أملى إلى منتهى أجَلى والسلام علیک و رحمة الله و برکاته
سلام بر تو ای آقای پاک و پاکیزه و سرور من و ای دعوت‌کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان به‌سوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی. رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق‌کننده‌ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده‌ات و آن کس که با تو مخالفت کرد. گواه باش برای من این گواهی را تا من به‌وسیله‌ی معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره‌ی رستگاران باشم و سلام بر تو ای آقای من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را) از آن بگیرند آمده‌ام به درگاهت برای زیارت و حاجت‌های خود را به تو سپرده‌ام و من اکنون به تو می‌سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه‌ی آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش.
آیا امامزاده صالح نماز زیارت هم دارد؟
به خاطر داشته باشید که در روایات، برای غیر معصوم نمازی به عنوان نماز زیارت بیان نشده است. اما گفته شده که می‌توانید پس از خواندن زیارتنامه، چند رکعت نماز مستحبی بخوانید و ثوابش را به صاحب قبر هدیه دهید.
ثواب زیارت صالح بن موسی (ع) چیست؟
طبق حدیث زیر از پیامبر اکرم (ص) می‌توانیم به درکی از ثواب زیارت امامزاده صالح برسیم. پیامبر اکرم در خطاب به حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «ای اباالحسن قبر تو و فرزندانت در پیشگاه خداوند متعال چون قطعه‌ای از خاک بهشت و خانه‌ای از خانه‌های آن است. به لطف خدا دل‌های بندگان برگزیده و مخلصش به‌سوی شما مشتاق است و در راه زیارت شما سختی را به جان می‌خرند و قبور شما را آباد می‌سازند تا مؤمنان زیارتش کنند. این بندگان پاک و مخلص خدا در روز قیامت به حوض کوثر وارد و شامل شفاعت خاص من می‌شوند.» منبع: بحار الانوار، ج ۹۷، ص ۱۲۱
آدرس دقیق و مسیرهای دسترسی به امامزاده چگونه است؟
برای دسترسی به امامزاده صالح، می‌توانید از وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو، تاکسی، اتوبوس‌ها و BRT استفاده کنید. البته بعضی از پاساژهای تجریش پارکنیگ‌های طبقاتی دارند، پس می‌توانید با ماشین شخصی به تجریش بروید و از این پارکنیگ‌ها استفاده کنید. اما حتما مراقب طرح زوج و فرد باشید زیرا این منطقه در اکثر روزها در طرح زوج و فرد قرار دارد.
- مترو: آخرین ایستگاه خط یک، میدان تجریش است. در ایستگاه میدان تجریش، از خروجی جنوبی ایستگاه در خیابان شهرداری، به‌سمت میدان تجریش حرکت کنید. بعد از چند دقیقه پیاده‌روی به امامزاده می‌رسید.
- BRT: اتوبوس‌های BRT راه‌آهن-تجریش نیز یکی دیگر از مسیرهای دسترسی به امامزاده صالح است. بعد از رسیدن به میدان تجریش با BRT ، به ضلع جنوب غربی بروید، امامزاده آن‌جاست.
- تاکسی: با تاکسی‌های مناطق مختلف تهران می‌توانید به میدان تجریش برسید. در ایستگاه تاکسی میدان آزادی، فلکه‌ی دوم تهران‌پارس، پاسداران، سیدخندان، چیذر، پایانه‌ی رسالت، دربند، درکه و میدان ونک نیز تاکسی‌هایی به مقصد میدان تجریش وجود دارد.
امامزاده صالح (ع) چه امکاناتی دارد؟
امامزاده صالح (ع) به‌عنوان یکی از بزرگترین امامزاده‌های ایران شناخته می‌شود که فضاها و برخی از امکانات آن پس از انقلاب ساخته شد و توسعه یافت. امکانات این مکان عبارت‌اند از:
- ورودی‌ها: امامزاده صالح سه ورودی در ضلع جنوبی و شرقی و غربی دارد که ضلع جنوبی و شرقی به بازار تجریش راه دارد. ورودی غربی هم به ترمینال درون شهر می‌رسد.
- حیاط امامزاده صالح: حیاط امامزاده صالح بزرگ و دیدنی است. حوضی که وسط این حیاط وجود دارد یکی از جذابیت‌های اصلی امامزاده محسوب می‌شود. کبوترها و گندمی که مردم نذرشان کردند از دیگر صحنه‌های جالب توجه حرم صالح بن موسی (ع) است.
- مقبره‌ی شهدا: مقبره‌ی چند شهید گمنام، شهید مجید شهریاری، شهید داریوش رضایی‌نژاد، شهید فخری‌زاده و چند تن از قربانیان حادثه‌ی هواپیمای اوکراینی در حیاط امامزاده صالح است که زائرین از آنجا بازدید کرده و برای آن‌ها فاتحه می‌خوانند.
- محوطه‌ی اصلی زیارت: امامزاده صالح دو رواق برای زیارت آقایان و دو رواق برای زیارت خانم‌ها دارد. ضریح بارگاه صالح بن موسی (ع) از چوب و نقره ساخته شده و مردان و زنان نیز برای زیارت به‌سمت بقعه حرکت می‌کنند.
- سرویس بهداشتی: برای دسترسی به سرویس‌های بهداشتی امامزاده صالح از خروجی پشت حرم بیرون بروید و سپس پله‌ها را پشت سر بگذارید. همین‌جا راهنمای سرویس‌های بهداشتی را می‌بینید که با دنبال کردن آن‌ها، به سرویس‌های بهداشتی ایرانی و فرنگی و وضوخانه می‌رسید.
چه کسانی در امامزاده صالح دفن شده‌اند؟
چهره‌های برجسته‌ای در محوطه‌ی حیاط امامزاده صالح دفن شده‌اند. مانند:
- پیکر پنج شهید گمنام
- شهید سید رضی موسوی، سرتیپ پاسدار و از شهدای قدس
- شهید حسن ایرلو، فرمانده‌ی سپاه و از شهدای قدس
- مجید شهریاری از دانشمندان هسته‌ای
- داریوش رضایی‌نژاد از دانشمندان هسته‌ای
- محسن فخری‌زاده از دانشمندان هسته‌ای
- طاهره صفارزاده، شاعر و مترجم معاصر
- چند تن از شهدای حادثه‌ی هواپیمای اوکراینی
- حسن پیرنیا از سیاستمداران دوره‌ی قاجاریه
- محمد ولی‌خان و ساعد الدوله تنکابنی از نخست‌وزیران دوره‌ی قاجاریه
- سید محمد تدین از روسای دانشگاه تهران
- میرزا ابوالقاسم آهی از رجال دوره قاجار
- حاج صدرالسلطنه نوری یا همان حاجی واشنگتن که مرحوم علی حاتمی از آن فیلمی ساخت
- تقی خواجه نوری، شهردار تهران، حاکم خراسان و بنیان‌گذار ثبت احوال
جاذبه‌های دیدنی اطراف امامزاده صالح وجود دارد؟
بازار تجریش، خیابان ولی‌عصر، کاخ سعدآباد، مجتمع تجاری ارگ، پاساژ قائم، باغ‌موزه هنر ایرانی، پاساژ تندیس از جاذبه‌های دیدنی اطراف امامزاده صالح‌اند.
- بازار تجریش: بازار تجریش یک بازار سنتی است که دالان‌های تودرتو دارد و در هر دالان صنف خاصی کار می‌کنند. معروف‌ترین قسمت این بازار بخش میوه و تره‌بار آن است. بازار تجریش کنار دو ورودی به امامزاده صالح دارد.
- خیابان ولی‌عصر: خیابان ولی‌عصر بلندترین خیابان خاورمیانه است و باغ فردوس و موزه‌ی سینما، تئاتر شهر، پارک ساعی، سینماهای آفریقا و استقلال و قدس و کاخ مرمر تهران در این خیابان قرار دارد.
- کاخ سعدآباد: فاصله‌ی کاخ سعدآباد تا امامزاده صالح ۲ کیلومتر است و با ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده‌روی به آنجا می‌رسید.
- مجتمع تجاری ارگ: پاساژ تجاری ارگ ۵ طبقه پارکینگ و ۵ طبقه‌ی تجاری دارد. امکاناتی چون کافه، رستوران، فود کورت، آمفی‌تئاتر و بام سبز نیز در این مجتمع وجود دارد. مجتمع تجاری ارگ هر روز از ساعت ۱۰ تا ۲۳ فعال است.
- پاساژ قائم: بازار قائم در خیابان شهرداری میدان تجریش است و از ساعت ۱۰ تا ۲۲ فعالیت دارد. ده روز اول محرم و جمعه‌ها پاساژ تعطیل است.
- باغ موزه‌ی هنر ایرانی: فاصله‌ی این باغ تا امامزاده صالح ۱.۵ کیلومتر است. باغ‌موزه هنر ایرانی هنر بی‌نظیر معماری ایران را به تصویر می‌کشد. این عمارت میان باغی به وسعت یک هکتار قرار دارد.
- پاساژ تندیس: پاساژ تندیس در خیابان غلام جعفری میدان تجریش قرار دارد. در این مرکز خرید می‌توانید هر نوع خریدی داشته باشید. پاساژ تندیس چهار طبقه دارد و امکانات تفریحی و مسیرهای ویژه معلولین نیز در آن تعبیه شده است.
ساعات باز و بسته شدن امامزاده چگونه است؟
در تمام فصول و ماه‌های سال حرم صالح بن موسی (ع) از ساعت ۸ صبح تا ۱۰ شب باز است. در شب‌های ماه مبارک رمضان حرم تا ساعت ۲ نیمه‌شب زائرین را می‌پذیرد. همچنین برای نماز صبح ۱ ساعت حرم باز و سپس بسته می‌شود.
آیا می‌توان شب در این مکان مقدس ماند؟
شرایط اسکان برای زائرین در امامزاده صالح وجود ندارد. اما زائرین می‌توانند از سوئیت‌ها یا خانه‌های اجاره‌ای اطراف میدان تجریش استفاده کنند.
راهنمای جامع زیارت امامزاده صالح (ع) | موقعیت مکانی + عکس‌ها
معرفی امامزاده صالح، آداب و فضیلت زیارت ایشان، راهنمای حرم و مسیریابی
تحریریه آمنینمطالعه در 7 دقیقه
