چگونه شعائر دینی را وارد خانواده‌هایمان کنیم؟
امام باقر (ع) می فرمایند: إِنَّ حَدِيثَنَا يُحْيِي الْقُلُوبَ. یعنی حدیث و کلام ما قلب ها را زنده می کند. زنده کردن قلب ها همان کارکرد اصلی احیای شعائر دین در خانه است. این گفت و گوها، ذکر مصیبت ها، روضه خوانی ها، زیارت خواندن ها، نذر دادن ها و سایر شعائر دین قلب‌ها را زنده کرده و انسان را از وسوسه‌های شیطان محافظت می‌کند. امام صادق (ع) نیز درباره این مسئله فرموده اند که:
الفصول المهمة جلد ۱ صفحه ۵۲۳
تزاوروا فإن في زيارتكم إحياء لقلوبكم و ذكرا لأحاديثنا، و أحاديثنا تعطف بعضكم على بعض، فإن أخذتم بها رشدتم و نجوتم و إن تركتموها ضللتم و هلكتم، فخذوا بها و أنا بنجاتكم زعيم
یکدیگر را زیارت کنید، زیرا در زیارت شما زنده شدن دل‌هایتان و یادآوری سخنان ماست، و سخنان ما شما را به یکدیگر مهربان می‌سازد. پس اگر به آنها عمل کنید، هدایت می‌شوید و نجات می‌یابید، و اگر آنها را ترک کنید، گمراه می‌شوید و هلاک می‌گردید. پس آنها را بگیرید که من ضامن نجات شما هستم.
باید در خانه ها به دیدار یکدیگر رفت. حتی صله ارحام اگر با گناهی همراه نباشد، خود نوعی احیای شعائر است. برپایی جلسات هفتگی در خانه‌ها با حضور دوستان و فامیل که در آن به گفت‌وگوی دوطرفه درباره روایات پرداخته شود، راهکاری عملی برای نزدیکی قلوب مومنین است. البته به شرطی که تبادل نظر صورت گیرد و پذیرش سخنان دیگران وجود داشته باشد. نه صرفاً بیان یک‌طرفه. حضور یک فرد مسلط‌تر به علوم دینی در این جلسات ضروری است تا بحث‌ها را هدایت کند و به رشد علمی و معنوی حاضران کمک نماید.
دلیل اصرار ائمه بر احیای شعائر دین چیست؟
حضرات معصومین علیهم السلام تاکید داشتند که جلسات خانوادگی و گفتگو درباره احادیث قلب ها را زنده و امر اهل بیت را احیا می کند. امام باقر (ع) در حدیثی فرموده اند:
الخصال جلد ۱ صفحه ۲۲
تَزَاوَرُوا فِي بُيُوتِكُمْ فَإِنَّ ذَلِكَ حَيَاةٌ لِأَمْرِنَا
در خانه‌هایتان به دیدار یکدیگر بروید، چرا که این کار زنده نگه داشتن امر ماست
این جلسات، علاوه بر تقویت باورهای دینی، انسان را از شیطان محافظت می‌کند. اثر این زنده شدن قلب از
عبادت هزاران عابد بهتر است. امام باقر (ع) در این باره فرموده‌اند:
إِنَّ حَدِيثَنَا يُحْيِي اَلْقُلُوبَ وَ قَالَ مَنْفَعَتُهُ فِي اَلدِّينِ أَشَدُّ عَلَى اَلشَّيْطَانِ مِنْ عِبَادَةِ سَبْعِينَ أَلْفَ عَابِدٍ
قطعاً حدیث و کلام ما قلب‌ها را زنده می‌کند ، و این منفعت زنده شدن قلوب شما ، برای شیطان سخت‌تر و سنگین‌تر از عبادت هفتاد هزار عابد است
برپایی شعائر دین در خانه و جامعه موجب پالایش افکار و زدودن زنگار از قلب ها است.
چرا بسیاری از شعائر در روایات نیامده است؟
برای پاسخ به این سوال می‌توان به حدیث امام رضا (ع) اشاره کرد که فرموده‌اند:
عَلَينا إلْقاءُ الاُصول إلَيكُم، و عليكمُ التَّفْريعُ
بر ما است که اصول را برای شما بیان کنیم و بر شما است که فروع را استخراج کنید
دین به بیان اصول و کلیات بسنده کرده و جزئیات را به ما واگذار کرده است. این رویکرد به این دلیل است که ما با دقت و تفکر در آیات و روایات، راهکارهای مورد نیاز خود را استخراج کنیم. این است که بسیاری از شعائر را در احادیث و روایات نمی توان یافت. اما به دلیل رایج شدن در میان مردم و همچنین عدم تضاد با مبانی دین به تدریج جزء شعائر شده اند.
