نظرات مراجع درباره آسیبرساندن به بدن برای عزاداری
نظر بیشتر فقها از جمله مقام معظم رهبری و آیات عظام، مکارم شیرازی، نوری همدانی و جوادی آملی درباره مسئله قمه زنی، لطمهزنی و مواردی از این قبیل یکسان است و آن را جایز ندانستهاند. در ادامه به عنوان نمونه به نظر دو نفر از این مراجع میپردازیم.
لطمهزدن در عزاداری اگر ضرر قابلتوجهی بر بدن داشته باشد و یا موجب وهن مذهب (بد جلوه دادن مذهب شیعه) یا مؤمنین یا مراسم عزاداری معصومین علیهمالسلام باشد، جایز نیست.
به غیر از قمه زنی و لطمه زنی، هر عملی که باعث وهن مذهب و آسیب جدی به بدن شود حرام است. به عنوان مثال شاید شنیده باشید که روزه ای که برای بدن ضرر قابلتوجهی داشته باشد حرام است.بهطورکلی، آسيب رساندن به بدن و آنچه سبب وهن مذهب باشد جايز نيست، خواه از طريق قمهزنی باشد يا زنجيرهای تیغدار…
وهن به معنای کمارزش و بیمقدار و سست کردن است. وهن شیعه یعنی هر کاری که مذهب شیعه را در نظرها کمارزش و سست جلوه دهد. چنانکه امام صادق (ع) فرمودند: «زینت ما باشید و باعث زشتی ما نشوید» منبع: بحارالنوار محمدباقر مجلسی جلد ۶۵ صفحه ۱۵۱
لطمه زدن در عزاداری امام حسین (ع) حد و حدود دارد؟
لطمه زدن در صورتی که بدون فکر و معرفت باشد ایراد دارد. اما در صورتی که عزادار به معرفت عمیقی از امام حسین (ع) دست یافته باشد که در اثر عظمت مصیبت شهادت امام، به خودش لطمه بزند، مانعی ندارد. البته با رعایت دو شرط زیر:
- لطمهای که موجب ضرر قابل توجه به جسم نشود
- لطمهای که در انظار عمومی، موجب وهن مذهب شیعه نگردد
هر چند کسی هم که از سر احساسش نسبت به امام حسین (ع) بخواهد این کار را بکند (و نه از روی ریا) با رعایت دو شرط بالا، مانعی برای او نیست. چنان که امام صادق علیهالسلام فرمود: «فاطمیات (دختران حضرت زهرا) در عزای حسین علیه السلام، گریبان دریدند و بر گونهها صدمه زدند و بر چنین کسی، باید بر صورت لطمه زده و گریبان پاره کرد». منبع: تهذیب الاحکام جلد ۸ صفحه 325
تاثیر قمه زنی بر جنبه اجتماعی عزاداری سیدالشهدا (ع)
توصیه های فراوانی که برای عزاداری داریم، همگی در راستای جنبه اجتماعی عزاداری است. چنان که امام باقر(ع)، برای فرزند خود، امام صادق(ع)، مبلغی معین کرده و وصیت کردند تا ده سال در منا (که از اقصی نقاط دنیا در آنجا جمع میشدند) مراسم عزا و ماتم راه بیندازد و ایشان نیز طبق وصیت حضرت عمل کردند. حالا که این جنبه اجتماعی اینقدر مهم است پس باید حواسمان باشد که:
از تشیع جلوه بد نسازیم!
رساندن پیام قیام سیدالشهدا(ع) به مردم دنیا، وظیفه یکایک ماست، به هر طریق که میتوانیم. یکی از روش های رساندن این پیام به گوش دیگران، همین عزاداری کردن ماست. ما با روشهای متنوع عزاداری، علاوه بر زنده کردن مکتب سیدالشهدا (ع) در ذهن و قلبمان، توجه مردم دنیا را به امام حسین(ع) معطوف میکنیم. آن مردم امام را با تصویری که ما از عزاداری نشان میدهیم میشناسند. فرض کنید خود شما برای اولینبار بشنوید که مذهبی در اسلام به نام تشیع وجود دارد. بعد نام آن را در اینترنت جستجو کنید و با تصاویر قمه زنی مواجه شوید. چه احساسی به شما دست میدهد؟ از آن دین بدتان نمیآید؟
تاکید فقها بر آثار آسیبزدن به بدن برای عزاداری در جامعه
فقهای بزرگوار شیعه که توجه بیشتری به جهانی کردن مذهب شیعه داشتهاند، همیشه توصیه کردهاند: از اعمالی همچون قمهزنی، عبور از آتش و امثال چنین اعمالی که باعث خونریزی های قابلتوجه میشود پرهیز شود تا مذهب عزیز و حق شیعه در نگاه اول، کمارزش و سبک جلوه نکند و تصور اشتباهی برای فرد به وجود نیاید. چون وقتی تصویری اشتباه از یک مکتب به وجود میآید دیگر فرد علاقه ای برای توجه به آموزه های آن دین پیدا نمیکند و آن را کنار میگذارد.
کمی تامل بیشتر درباره قمه زنی در عزاداری امام حسین (ع)
اگر سوالی درباره مسئله لطمه و قمه زنی در مراسم عزاداری امام حسین (ع) دارید یا میخواهید نظرتان را درباره این موضوع بگویید، میتوانید در بخش نظرات پایین صفحه، سوال یا نظر خود را ثبت کنید.