حرم امام کاظم (ع) و حرم امام جواد (ع)
حضرت کاظم(ع) در زمان خلافت هارون الرشید، خلیفه عباسی، به شهادت رسیدند. هارون که از نفوذ و محبوبیت امام در میان شیعیان نگران بود، ایشان را با نیرنگ و توطئه به بغداد احضار و زندانی کرد.سرانجام به دستور او، امام را با خوراندن زهر به شهادت رساندند. پیکر امام موسی کاظم (ع) را پس از آن، در منطقه فعلی کاظمین دفن کردند. نوه ایشان حضرت جواد(ع) هم توسط معتصم عباسی و به وسیله خوراندن زهر به شهادت رسیدند و در کنار ایشان آرام گرفتند. به برکت حضور مزار این دو بزرگوار، کاظمین در طول تاریخ ملجاء علمای شیعه بوده است و آرامگاه دانشمندان بزرگی نظیر شیخ مفید و خواجه نصیر الدین الطوسی بوده است. حرم کاظمین توسط حکومتهای مختلف مورد بازسازی و توسعه قرار گرفته است. امروزه حرم، با گنبدهای طلایی و صحنهای وسیع، یکی از زیباترین اماکن زیارتی در عراق محسوب میشود.
آدرس: شارع باب القبله یا شارع باب المراد کاظمین حرم امام جواد (ع) و حرم امام کاظم (ع)
مسجد براثا، محلی که معجزه رد الشمس رقم خورد
شهرت این مسجد به رخدادی منسوب به حضرت علی باز می گردد. آن جا که حضرت در بازگشت از جنگ نهروان در این مکان نماز خوانده و معجزه رد الشمس را به اذن الهی رقم زدند. مسجد در خارج شهر قرار داشت اما به تدریج و با گسترش کاظمیه بغداد، اکنون بخشی از کاظمین به حساب می آید.
آدرس: کاظمین، مجاور بخش غربی اتوبان بغداد-کاظمین
مسجد صفوی، یادگار شاه اسماعیل در کاظمین
مسجد جامع الجوادین یا مسجد صفوی که در ضلع شمالی حرم کاظمین واقع شده، یادگار دوران صفوی است و به امر شاه اسماعیل ساخته شد.
آدرس: کاظمین، شارع باب القبله، ضلع شمالی حرم
مزار خواجه نصیرالدین طوسی، موسس رصدخانه مراغه
خواجه نصیرالدین طوسی از بزرگترین و تاثیرگذارترین دانشمندان دوران اسلامی به شمار میرود. در زمینههای ریاضیات، نجوم، فلسفه و منطق دستاوردهای علمی عظیمی داشته است. آثار برجسته وی در ریاضیات و نجوم و تاسیس رصدخانه مراغه، نقش مهمی در پیشرفت علم داشتهاند.
آدرس: کاظمین، شارع باب القبله، رواق غربی حرم
مزار ابن قولویه، کاتب کامل الزیارت
ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر ملقب به ابن قولویه در قم متولد شد. او یکی از فقها و محدثان برجسته شیعه در قرن چهارم هجری (قرن 10 میلادی) است و به عنوان راوی مطمئن احادیث اهل بیت (ع) و منبع معتبر در حوزه فقه و حدیث شناخته میشود. آثار وی، به ویژه کتاب «کامل الزیارات»، تاثیر عمیقی بر انتقال معارف دینی و تدوین فقه شیعه داشتهاند. مزار ایشان در کنار مزار خواجه شیخ مفید واقع شده است.
آدرس: کاظمین، حرم مطهر، مجاور قبر امام محمد جواد (ع)
شیخ مفید، فقیه برجسته قرن چهارم
شیخ مفید، به نام کامل محمد بن محمد بن نعمان حارثی عکبری بغدادی، یکی از برجستهترین فقهای شیعه در قرن چهارم هجری قمری است. او به عنوان یکی از معتبرترین راویان و محدثان اهل بیت (ع) شناخته شده و تاثیر عمیقی در تدوین فقه و احادیث شیعی داشته است. شاگردان و علمای معاصر از او به عنوان مرجع اصالت و صحت احادیث یاد میکنند.
آدرس: شیخ مفید دقیقاً در رواق شرقی حرم امام موسی کاظم و امام محمد جواد (ع) در آستان کاظمین، بغداد دفن شده است.
قبر سید رضی و سید مرتضی
سید رضی (نویسنده نهج البلاغه) و سید مرتضی، از شاگردان سرآمد شیخ مفید و پیروان امام موسی کاظم بودند، که در عرصه فقه و کلام تاثیری ژرف به جا گذاشتند. ایشان در سنین متفاوت از دنیا وداع کردند؛ سید رضی در حدود ۴۰ سالگی و سید مرتضی در حدود ۸۰ سالگی. محل دفن آنان در شهر کاظمین واقع شده که به دلیل اهمیت مذهبی این مکان، همواره مورد زیارت زائران است. مقبرههای ایشان در ساختمانهایی با طراحی معماری ویژه شامل گنبد و تزئینات گلدسته، جدا اما در فاصلهای کم از یکدیگر قرار دارند. در برخی از منابع قرن دوازدهم و سیزدهم هجری آمده است که جسد سید مرتضی و برادرش سید رضی مدتی پس از دفن در کرخ (کاظمیه)بغداد، به کربلا منتقل شده و در حرم امام حسین(ع) به خاک سپرده شده است.
آدرس: کاظمین. جنب دیوار حرم امام جواد (ع) و امام کاظم (ع)
مسجد المنطقه، مشهور به براثای جدید
مسجد عتیقه یا منطقه که به مسجد براثای جدید شهرت یافته، مسجدی است در جنوب شرقی کاظمین در کشور عراق که در دورههای اخیر به نام مسجد براثا مشهور است. با بدست آمدن آثاری که با داستان حضور امام علی علیه السلام در براثا و فضایل آن، ارتباط یافته به آن لقب براثای جدید داده اند، اما هنوز به قطعیت نمی توان گفت که این مسجد همان مکان مسجد براثا است یا خیر.
آدرس: جنوب شرقی کاظمین، در جانب غربی رود دجله